รอบรู้ ตำรับยาสมุนไพร ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย กับการรักษาโรคเรื้อรัง
จากอดีตจนถึงปัจจุบันหมอพื้นบ้าน หรือการรักษาผู้ป่วยด้วยภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย เป็นความเชื่อที่ยังเป็นทางเลือกของผู้ป่วยในการรักษาโรค รวมทั้งวิธีใช้ตำรับยาสมุนไพรรักษาโรคติดเชื้อเรื้อรัง และโรคอื่น ๆ ก็ยังมีการสืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่น เพื่อให้ป่วยที่สนใจการรักษาด้วยตำรับยาสมุนไพร บทความนี้ สุรพรรณ คลินิก มีความรู้เกี่ยวกับตำรับยา และแนวทางการรักษาโรคเรื้อรัง มาแนะนำ ค่ะ
ความเป็นมา ตำรับยาสมุนไพรไทยโบราณ
ในอดีต การใช้พืชสมุนไพรรักษาอาการเจ็บป่วย เป็นการเรียนรู้จาก ต้นไม้ ใบหญ้า จากพืชสมุนไพรใกล้ตัว ทั้งสมุนไพรในครัวเรือนและชิ้นส่วนของสัตว์ รวมถึงธาตุวัตถุทั้งหลายที่นำมาใช้ประกอบยา เพื่อให้สามารถนำไปใช้รักษาอาการป่วยของตนเอง คนในครอบครัวหรือสนิทมิตรสหาย ต่อมามีการปรุงเป็นตำรับยา โดยผู้ปรุงจะต้องมีพื้นฐานด้านเวชกรรมการแพทย์จากหมอยา หรือผู้เฒ่าผู้แก่ผู้เป็นหมอโบราณ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญและมีความารู้ในสรรพคุณของพืชสมุนไพรแต่ละชนิด
ตำรับยาสมุนไพร คืออะไร
ตำรับยาสมุนไพร คือการนำสมุนไพรตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปมารวมกัน และยาบางตำรับไม่ได้มีเฉพาะสมุนไพรเท่านั้น แต่ยังมีสัตว์วัตถุซึ่งเป็นการนำส่วนใดส่วนหนึ่งของสัตว์ที่นำมาเป็นยาได้ มาเป็นส่วนประกอบในตำรับยา รวมทั้งแร่ธาตุที่นำมาเป็นยาได้รวมอยู่ด้วยในบางตำรับ ในส่วนของการตั้งตั้งตำรับยา เพื่อให้ได้สรรพคุณครอบคลุมการรักษาทั้งระบบ ใน 1 ตำรับยาจะประกอบด้วยสมุนไพร 5 กลุ่ม ได้แก่
ยาหัวหน้า หมายถึง ชนิดของสมุนไพรที่ใช้เป็นสมุนไพรหลักในการตั้งตำรับยา จะออกฤทธิ์ต่อการรักษาโดยตรง แต่อาจรับประทานยาก เช่น มีรสขมมาก หรือเปรี้ยวมาก และรักษาได้เฉพาะโรคหลักเท่านั้น ไม่สามารถรักษาได้อย่างครอบคลุมจึงต้องมีสมุนไพรชนิดอื่นมาประกอบ เพื่อช่วนให้รับประทานง่ายและมีสรรพคุณในการรักษามากขึ้น
ยาช่วยฤทธิ์ หมายถึง ชนิดของสมุนไพรที่นำมาเป็นส่วนประกอบในตำรับยา เพื่อเป็นตัวช่วยรักษาโรคแทรก โรคตาม ที่ยาหัวหน้าไม่สามารถรักษาได้
ยาคุมฤทธิ์ หมายถึง ชนิดของสมุนไพรที่นำมาเป็นส่วนประกอบในตำรับยา เพื่อให้สรรพคุณของสมุนไพรชนิดนั้นช่วยคุมฤทธิ์ยาตัวอื่น เช่น การใช้สรรพคุณของสมุนไพรชนิดนั้น ลดอาการข้างเคียงของสมุนชนิดอื่นที่นำมาประกอบในตำรับยา
ยากลบพิษ หมายถึง ชนิดของสมุนไพรที่นำมาเป็นส่วนประกอบในตำรับยา เพื่อให้สรรพคูณของสมุนของสมุนไพรชนิดนั้น กลบพิษของสมุนไพรตัวอื่น ช่วยให้ผู้ป่วยโรคเรื้อรังสามารถรับประทานยาได้ต่อเนื่อง โดยไม่มีผลข้างเคียง
ยานำทาง หมายถึง ชนิดของสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการนำตัวยาจากสมุนไพรหลักเข้าสู่อวัยวะที่ต้องการรักษา ตัวอย่างเช่น การรักษาโรคความดันโลหิตสูง ยานำทางจะนำยาหลักเข้าสู่เซลล์หลอดเลือด เพื่อฟื้นฟูผนักเลือดให้แข็งแรงและยืดหยุ่นได้ดี ทำให้ความดันลดลงได้และหายจากโรคความดันโลหิตสูง
การรักษาโรคเรื้อรัง ด้วยตำรับยาสมุนไพร จากสุรพรรณ คลินิก ดีอย่างไร
การรักษาอาการเจ็บป่วยด้วยสมุนไพร เป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่อดีต ปัจจุบันการรักษาด้วยตำรับยาจากแพทย์แผนไทย ก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยเรื้อรังและผู้มีปัญหาสุขภาพจากโรคร้ายแรงที่ไม่มีแนวทางรักษาจากแพทย์แผนปัจจุบันแล้ว ได้ใช้เป็นทางเลือกเพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาให้กลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น สามารถใช้ชีวิตอยู่กับโรคได้เหมือนกับคนปกติทั่วไป และสิ่งสำคัญต้องรักษาด้วยตำรับยาที่มีประสิทธิภาพ จากคลินิกที่ปลอดภัยและเชื่อถือได้